દીપ્તિ શર્માએ મેનકેડિંગ ઇંગ્લિશ બેટ્સમેન ચાર્લોટ ડીન હતી, જે પછી આ રીતે રન આઉટ થવાને લઈને ક્રિકેટ જગતમાં હોબાળો મચી ગયો છે. ‘માંકડિંગ’ શબ્દ ટીમ ઈન્ડિયાના દિવંગત ઓલરાઉન્ડર વિનુ માંકડના નામ સાથે જોડાયેલો છે. 1947માં વિનુ માંકડે સિડની ટેસ્ટમાં ઓસ્ટ્રેલિયાના બેટ્સમેન બિલ બ્રાઉનને રનઆઉટ કર્યો હતો.
ભારતીય મહિલા ટીમની ઓલરાઉન્ડર દીપ્તિ શર્મા ઘણી ચર્ચામાં છે. લોર્ડ્સમાં રમાયેલી ઈંગ્લેન્ડ સામેની ત્રીજી ODIમાં, દીપ્તિએ માંકડિંગ (રનઆઉટ) ચાર્લોટ ડીન હતી. દીપ્તિ શર્માએ જે કર્યું તે રમતની ભાવના હેઠળ ICCના નવા નિયમો હેઠળ સંપૂર્ણપણે સાચું છે. પરંતુ કેટલાક લોકોને લાગે છે કે તે રમતની ભાવના વિરુદ્ધ છે.
જો જોવામાં આવે તો, ભૂતકાળમાં ઘણા પ્રસંગોએ ખેલાડીઓ આ રીતે માંકડિંગ કરતા આવ્યા છે, પરંતુ પછી તેને ICC દ્વારા અયોગ્ય રમતની શ્રેણીમાં રાખવામાં આવ્યું હતું. એટલે કે, આ રીતે આઉટ થવું એ રમતની ભાવના વિરુદ્ધ માનવામાં આવતું હતું, પરંતુ નિયમો અનુસાર તે વાજબી હતું. આ પ્રકારનો રન-આઉટ અગાઉ કાયદા 41.16.1 (અનફેર પ્લે)માં નિર્ધારિત કરવામાં આવ્યો હતો.
41.16.1 અનુસાર, જ્યારે બોલરને લાગે છે કે નોન-સ્ટ્રાઈકરના છેડે બેટ્સમેન બોલ ડિલિવર થાય તેના ઘણા સમય પહેલા તેની ક્રિઝ છોડી રહ્યો છે ત્યારે બોલર બેટ્સમેનને નોન-સ્ટ્રાઈકરના છેડે રનઆઉટ કરી શકે છે. આમાં બોલ રેકોર્ડ થતો નથી પણ બેટર આઉટ થઈ જાય છે.
પરંતુ હવે ICCએ માંકડિગને 41.16.1 કાયદામાંથી રન-આઉટ નિયમ (38)માં ખસેડ્યો છે. આનો અર્થ એ થયો કે 1 ઓક્ટોબરથી મેનકાડિંગ કરવું રમતની ભાવના વિરુદ્ધ નહીં હોય અને તેને સામાન્ય રનઆઉટ ગણવામાં આવશે. પરિણામે આવનારા દિવસોમાં આ પ્રકારના રન આઉટ પણ થઈ શકે છે.
આ વખતે માંકડિંગની આખી ઘટના દીપ્તિ શર્માએ ફેંકેલી ઇંગ્લિશ ઇનિંગ્સની 44મી ઓવરમાં બની હતી. તે સમયે ઇંગ્લેન્ડને જીતવા માટે 16 રન બનાવવાના હતા અને ચાર્લોટ ડીન અંતિમ બેટ્સમેન ફ્રેયા ડેવિસ સાથે ક્રિઝ પર હતી. નોન-સ્ટ્રાઈકરના છેડે ઉભેલી ચાર્લોટ ડીન તે ઓવરનો ચોથો બોલ બોલે તે પહેલા જ ક્રિઝની બહાર નીકળી ગઈ હતી. દીપ્તિએ ચતુરાઈ બતાવી અને બોલ ફેંકવાને બદલે જામીન છોડી દીધા અને આઉટ થવાની અપીલ કરી.
માંકડિંગનું નામ કેવી રીતે પડ્યું?
માંકડિંગ શબ્દ ટીમ ઈન્ડિયાના દિવંગત ઓલરાઉન્ડર વિનુ માંકડના નામ સાથે જોડાયેલો છે. 1947માં વિનુ માંકડે ઓસ્ટ્રેલિયાના બેટ્સમેન બિલ બ્રાઉનને રનઆઉટ કર્યા હતા. વિનુ માંકડ બોલિંગ કરી રહ્યો હતો, બ્રાઉન ક્રીઝમાંથી બહાર આવતાની સાથે જ માંકડે તેને રન આઉટ કર્યો. જો કે વિનુએ રન આઉટ થતા પહેલા બ્રાઉનને ચેતવણી પણ આપી હતી. તે પ્રવાસમાં માંકડે બ્રાઉનને બે વખત સમાન રીતે આઉટ કર્યો હતો. ક્રિકેટના નિયમો પ્રમાણે આ રન આઉટ વાજબી હતો, છતાં આવા રન આઉટને માંકડિંગ કહેવામાં આવે છે.
ઈન્ટરનેશનલ ક્રિકેટમાં મેનકડીંગ કરનાર મુખ્ય ખેલાડીઓ
1. બિલ બ્રાઉન, ઓસ્ટ્રેલિયા વિરુદ્ધ ભારત, સિડની
2. ઈયાન રેડપાથ, ઓસ્ટ્રેલિયા વિ વેસ્ટ ઈન્ડિઝ, એડિલેડ,
3. ડેરેક રેન્ડલ, ઈંગ્લેન્ડ વિ ન્યુઝીલેન્ડ, ક્રાઈસ્ટચર્ચ,
4. સિકંદર બખ્ત, પાકિસ્તાન વિરુદ્ધ ઓસ્ટ્રેલિયા, પર્થ
5. બ્રાયન લકહર્સ્ટ, ઈંગ્લેન્ડ વિરુદ્ધ ઓસ્ટ્રેલિયા, મેલબોર્ન
6. ગ્રાન્ટ ફ્લાવર, ઝિમ્બાબ્વે વિ ન્યુઝીલેન્ડ, હરારે
7. પીટર કર્સ્ટન, દક્ષિણ આફ્રિકા વિરુદ્ધ ભારત, પોર્ટ એલિઝાબેથ
8. જોસ બટલર, ઈંગ્લેન્ડ વિરુદ્ધ શ્રીલંકા, એજબેસ્ટન
9. માર્ક ચેપમેન, હોંગકોંગ વિ ઓમાન, ફતુલ્લા
